Op zondag 7 mei 2023 is het weer zo ver!
Torendag
Dan vindt voor de negende keer, en na drie jaar afwezigheid, de middeleeuwse Torendag plaats, een dag met speciale aandacht voor de oudste middeleeuwse kerken in Zuidoost-Brabant. En dit keer doen niet alleen kerken mee in de Peel maar ook voor het eerst een aantal kerklocaties in de Kempen.
Tijdens de Torendag organiseren betrokken heemkundekringen en erfgoedstichtingen samen met de Stichting Archeologisch Samenwerkingsverband op de verschillende middeleeuwse kerklocaties activiteiten, presentaties of rondleidingen. Doel van de Torendag is om de bijzondere ontstaansgeschiedenis van deze unieke middeleeuwse kerklocaties in Kempen- en Peelland door te vertellen en te laten beleven. De kerktorens zijn namelijk een uitdrukking van de Brabantse Gouden Eeuw (14e -15e eeuw) toen er in onze kleine dorpen imposante kerken werden gebouwd.
Activiteiten op diverse locaties
Van 13.00 tot 16.00 uur zullen de plaatselijke heemkundekringen in de diverse “Torenplaatsen” in de regio hun activiteiten presenteren. Een aantal kerktorens kan ook worden beklommen.
Met medewerking van de heemkundekringen zijn in 2015 video-opnamen gemaakt van diverse kerklocaties aan de hand van anekdotes en beelden. Van de verdwenen kerken zijn 3D animaties gemaakt die een beeld geven hoe de kerk er in het verleden uitzag. Alle filmpjes zijn op YouTube: https://youtu.be/rLIsfYaaSYY. te vinden.
Hierbij vast een voorproefje:
Torendag in Mariahout
In Mariahout is de kerk Onze Lieve Vrouw van Lourdes en de omgeving te bezichtigen van 12.30 tot 16.30 uur. De kerk en de parochie dateren uit 1933, gebouwd onder leiding van bouwpastoor van Eijndhoven. Tijdens de Torendag zijn er rondleidingen in de kerk om bezoekers te informeren over de geschiedenis van het kerkgebouw en de bouwkundige elementen van het Rijksmonument. Ook wordt er uitleg gegeven over het in de kerk aanwezige Smitsorgel. Het Smitsorgel wordt op elk heel uur door de heer Arie Ketelaars bespeelt.
Bij de kerk ligt een aangelegd processiepark, waar gewandeld kan worden en waarin enkele monumentale beelden zijn te bezichtigen. Voorheen was het Openluchttheater Mariahout een onderdeel van het park, dit werd in die tijd gebruikt voor religieuze doeleinden. Naast het kerkhof bevindt zich een oorlogskerkhof, waar twee jonge Engelse soldaten liggen begraven. Zij sneuvelden toen Mariahout reeds bevrijd was! Naast de kerk is ook de natuurgetrouwe kopie van de grot in Lourdes te bezichtigen. In deze bedevaarplaats brengen jaarlijks ongeveer 35.000 mensen een bezoek aan Maria.
Torendag in Bakel
Op zondag 7 mei van 12.00 tot 16.30 uur staat de deur van de Willibrorduskerk open voor geïnteresseerden. De werkgroep van de Willibrorduskerk en de heemkundekring Bakel en Milheeze hebben een mooi programma samengesteld. Zo is het kerkmuseum open waar diverse objecten worden tentoongesteld en de nodige informatie kan u de gids vertellen. Daarnaast wordt aandacht geschonken aan de kerkepaden met “De weg terug”, zie https://www.heemkundekringbakelenmilheeze.nl/wandelroutes/de-weg-terug. In een speciale routefolder wordt uitleg gegeven over de route, de natuur en de peelrandbreuk die te zien zijn op de wandelroutes. De kerktoren is tot de eerste galmgaten te bezichtigen. Kortom laat je verrassen door een stukje historie in de sfeervolle Bakelse Willibrorduskerk.
Torendag in de oude kerk van Gerwen
Vanaf 13.00 uur staan kerk, nog geurend naar de wierook, toren en priorij open voor bezoek tot 16.00 uur. In de nacht van 9 november 1800 raasde er een orkaan over Peelland. Het torendak van de Gerwense kerk stortte op het kerkdak en verwoestte zo de kerk. Als enige kerk in Peelland werd deze kerk weer hersteld. Er is een rondleiding voor belangstellenden. In de priorij is een tentoonstelling over de laatste restauratie van het kerkgebouw. Ook het koor in het oxaal kan worden beklommen, vroeger een wapenopslag. Wie verder wil, kan de klokkentoren beklimmen langs smalle en steile ladders. Buitenom zijn aan de kerk de bouwkenmerken van 1540, 1620 en 1890 goed te zien, waaronder ook de opening voor de paarden van het Franse Noorder-Armee van 1794.
Torendag in Son
Tussen 13.00 en 16.00 uur kunt u de toren beklimmen aan het Kerkplein 5 te Son. Het bestuur van de Stichting Vrienden van de Beiaard regelt op die dag de toegang tot de toren en de bespeling van de beiaard c.q. klokken.
Gidsen van Erfgoedvereniging Son en Breugel geven u onder in de toren informatie over de geschiedenis van de kerk en toren. Tevens kunt u bij de gids een beschrijving krijgen voor een wandelroute door het achter de toren gelegen Vroonhovenpark.
De toren van de voormalige Sint Petrus´ Bandenkerk dateert van rond 1526, de kerk die bij de toren hoorde is omstreeks 1450 in gebruik genomen. Van de kerk die op 29 december 1958 afbrandde zijn alleen nog de contouren in het plaveisel achter de kerk te zien. De toren is in 1975 én in 2021 gerestaureerd.
Torendag in Handel
De kerk Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming in Handel doet dit jaar ook voor het eerst mee. Tussen 13:00 en 16:00 worden er meerdere rondleidingen in en om de kerk gegeven en is het mogelijk de toren te beklimmen en een blik te werpen op het 17 eeuwse orgel, het 19 eeuwse torenuurwerk en de luidklokken. Ook kan men een wandelingetje maken over de gewelven van de kerk.
Verder valt er aan de buiten- en binnenkant van de kerk ook veel historie te ontdekken. Aan bod komen onder andere de oorspronkelijke ingang en uitgang van de kapel, de wapenschilden van de Duitse Ridder Orde en de gevelsteen met het jaartal 1708. Aan de kerktoren zelf valt letterlijk af te lezen hoe oud het dorp Handel is.
Torendag in Lage Mierde
In Lage Mierde wordt de toren en kerk van Sint Stephanus-Vinding te Lage Mierde open gesteld voor publiek van 10:00 tot 12:00 uur en van 13:30 uur tot 16:00 uur. Er vinden twee rondleidingen plaats van 1 tot 1,5 uur om 10:00 uur en om 13:30 uur, waarbij telkens plaats is voor ongeveer 20 deelnemers. Tijdens de rondleiding is er aandacht voor de historie van de kerk die dateert uit de 15e eeuw en de toren die al omstreeks 1400 werd gebouwd. Sinds januari 2014 is de kerk niet meer als zodanig in gebruik. Tegenwoordig wordt de kerk gebruikt als toonzaal voor kunst en antiek.
Naast de kerk ligt het kerkhof met Mariakapel en enkele bijzondere graven en tegenover de kerk ligt de voormalige pastorie. Verder lag op circa 200 meter aan de Hoosemanstraat nog de oude schuurkerk.
Torendag in Aarle-Rixtel
Op de Torendag vindt in Aarle-Rixtel al jarenlang het traditionele dauwtrappen plaats langs de oude Aarlese kerklocatie (wie weet hem te liggen?), het Hagelkruis en oude kerkpaden. De start is om 7.00 uur ’s morgens vanaf de Kouwenberg. De tocht eindigt op het gildeterrein van het Onze Lieve Vrouwegilde aan de Hagelkruisweg. Aldaar wordt u ontvangen met een kopje koffie of thee. Deelname is gratis.
Torendag in Oirschot
Het oudste kerkje van de regio, het Boterkerkje in Oirschot, stamt uit begin 12e eeuw (we houden 1125 aan), maar is waarschijnlijk de opvolger van een veel ouder kerkje. In dit Romaanse kerkje, toen gewijd aan Maria, zetelde het Kapittel van Oirschot, dat al snel vond dat dit kerkje niet groot genoeg was. Er werd een Gotisch koor aangebouwd en het dak werd aangepast. Maar nog was dit kerkje niet groot genoeg, vandaar dat rond 1270 begonnen werd met de bouw van de grote kerk aan de markt. Het Mariakerkje, ook wel Onze Lieve Vrouwekerk genoemd, kreeg een bijrol in het religieuze leven in Oirschot. Na 1648 mocht het gebouw geen religieuze functie meer hebben, vandaar dat het anderhalve eeuw als opslagruimte gebruikt werd van o.a. boter, vandaar de naam waaronder we het kerkje nu kennen: het Boterkerkje. Van ongeveer 1800 tot 2020 was het een protestants kerkje, nu is het een gebouw dat vele functies kan vervullen: er is gelegenheid voor rouwen en trouwen, exposities, concerten, etc.
Op een tekening uit 1625 is al te zien dat het kerkje een toren heeft. Die is op 7 mei te bezichtigen van 13.00-17.00 uur. Kinderen mogen zelfs even de klok luiden. Bij een bezoek aan het kerkje wordt door de gastheren en gastvrouwen uitgebreid aandacht geschonken aan de interessante geschiedenis van dit unieke, zeer oude gebouw en de plaats die het ook nu nog heeft in het monumentale Oirschot.
Torendag in Mierlo
In Mierlo is de H. Luciakerk voor bezichtiging geopend van 13.00 tot 16.00. De toren kan beklommen worden tot aan de klokken. Op weg naar de klokken kun je genieten van de ruimte tussen de 15e en 19e eeuwse torenmuren. Ieder jaar richten we ons op de Torendag op een ander onderwerp. Dit jaar is het thema: “De glas-in-lood ramen van de H. Luciakerk”. Aan de hand van een uitgebreide beschrijving kan iedereen een rondgang maken langs de mooie ramen in onze kerk.
Torendag in Beek en Donk
Op de Torendag is ook de Oude Toren van Beek en Donk te beklimmen. De toren is hier geopend van 13.00 tot 16.00 uur, met uitloop afhankelijk van de belangstelling. Leden van heemkundekring ‘De Lange Vonder’ zullen de bezoekers uitleg geven over de geschiedenis van de toren en de verdwenen kerk. Beneden in de toren is een expositie ingericht over het verleden van dit fraaie middeleeuwse bouwwerk. Boven in de toren kan men door luikjes in de galmborden genieten van het uitzicht over Beek. Toegang en deelname zijn gratis.
Torendag in Oostelbeers
Wandeling “ Van toren naar toren”; Wandel terug in de tijd in Oostelbeers. Op de route met meerdere bezienswaardigheden komt u ook een tweetal vrijstaande torens tegen. In het centrum van Oostelbeers een fraaie neogotische toren die nu nog altijd gebruikt wordt als klokkentoren en Mariakapel en buiten het dorp, in het vrije veld, de middeleeuwse Oude Toren, een rijksmonument.
Leden van de Heemkundekring Den Beerschen Aard zijn op 7 mei tussen 13:00 -16:00 uur aanwezig bij de Oude Toren om uitleg te geven over de geschiedenis van de toren en de verdwenen kerk.
Start van de wandelroute: centrum Oostelbeers. U kunt de wandelroute vanaf 12:00 ophalen bij Café Andreas (Kerkstraat 10, Oostelbeers). Lengte van de wandelroute is 9 km. U kunt deze naar believen inkorten.
Torendag in Steensel
De luciatoren in Steensel is een 38,5 meter hoge toren met een massief en stoer karakter. De bouwstijl is van de zogenaamde Kempische baksteengotiek en gebouwd tussen 1425 en 1450. Het is bijzonder dat de toren publiekstoegankelijk en geheel museaal ingericht is. Via de stenen wenteltrap is de toren te beklimmen, van waar men van een wijds uitzicht kan genieten. Naast het torenuurwerk (fa Eijsbouts, Asten) van 1912 , is op de bovenste verdieping de grote Luciaklok een ware bezienswaardigheid.
