De SAS tot nu toe
De SAS is als stichting opgericht in 1984. De oprichting was een voortzetting van regelmatig overleg tussen archeologische werkgroepen van heemkundekringen in de regio Peelland. Aanvankelijk beperkte het werkterrein zich tot archeologie, maar de laatste jaren is dit steeds meer verschoven in de richting van cultuurlandschap.
De officiƫle naam van de SAS is: Stichting Archeologisch Samenwerkingsverband gewest Helmond en omgeving,
met als werknaam daarnaast: Archeologie en Historische Geografie Brabant
Archeologie
De SAS is vanaf de oprichting actief als belangenbehartiger van archeologie in de regio Peelland en stimuleert overheden tot een verantwoord beleid. Naast aandacht voor cursussen en lezingen ging veel aandacht uit naar het verzamelen van gegevens van archeologische vondsten en het opstellen van verspreidingskaarten. Die activiteit werd al snel gevolgd door het werken aan bescherming van archeologisch waardevolle terreinen en het opstellen van beleidskaarten, vooruitlopend op de nieuwe wetgeving (verdrag van Malta). Inmiddels is die wetgeving gerealiseerd en hebben de meeste gemeenten in Peelland een archeologische waardenkaart en een archeologisch beleid.
Cultuurlandschap
Vanaf ca 2000 is de SAS ook actief met betrekking tot cultuurlandschap. Er wordt gewerkt aan behoud, bescherming en ontwikkeling van historische elementen in het landschap. De uitvoering van het project Biografie van Peelland was daarvan een belangrijk onderdeel en startte in 2002. Het project leidde tot de Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS) van Peelland en dat werd een onderdeel van het reconstructieplan. Het reconstructiegebied Peelland is het enige reconstructiegebied waar cultuurhistorie een structureel onderdeel is van de uitvoering. Vanaf 2006 levert de SAS een structurele bijdrage aan het reconstructieproces en de plattelandsvernieuwing.
Organisatievorm
De SAS is een stichting met een bijzondere vorm. De heemkundekringen in Peelland dragen als het ware de stichting.
Vanuit elke aangesloten kring wordt een bestuurslid aangewezen voor de stichting.
Op die wijze zijn alle kringen betrokken bij de SAS. Overigens kunnen ook andere organisaties zich bij de SAS aansluiten.
Peelnetwerk
De SAS heeft geparticipeerd in het Peelnetwerk. Het Peelnetwerk werd opgeheven per 31 december 2016.
Historische Geografie Brabant
In 2020 is de SAS uitgebreid met de activiteiten van de werkgroep Historische Geografie Brabant. Binnen die werkgroep wordt gewerkt aan het digitaliseren van (kadastrale) kaarten en gegevens, met als basis de oudste kadastrale kaarten uit het begin van de negentiende eeuw.
Aangesloten organisaties
Bij de SAS zijn momenteel aangesloten: